Wskaźniki referencyjne

LIBOR jest wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej, opracowywanym przez ICE Benchmark Administration („IBA”), które przejęło w 2014 roku rolę administratora LIBOR od BBA (British Bankers Association). IBA opracowuje LIBOR według samodzielnie określonej metody, pod nadzorem brytyjskiej Financial Conduct Authority (FCA).

Szczegóły dotyczące LIBOR, w tym opis kluczowych elementów metody opracowywania LIBOR, oświadczenie o wskaźniku referencyjnym (dokument opublikowany przez administratora na podstawie art. 27 rozporządzenia BMR) oraz procedury przyjmowania i rozpatrywania skarg, które dotyczą wyznaczania wskaźnika referencyjnego. IBA opublikował na swojej stronie internetowej: www.theice.com/iba.

Financial Conduct Authority („FCA”), czyli właściwy organ nadzorczy w stosunku do IBA, zapowiedział, że wraz z końcem 2021 r. nie zamierza korzystać ze swoich uprawnień przewidzianych w rozporządzeniu BMR i podejmować działań mających na celu „przymuszanie” banków do przekazywania danych koniecznych do wyznaczania LIBOR. Grupy robocze pracujące przy tworzeniu wskaźników alternatywnych do LIBOR zaleciły więc odpowiednie przygotowanie się do zniknięcia LIBOR, poprzez stopniowe odchodzenie od jego stosowania w umowach. Zgodnie ze stanowiskiem FCA z dnia 5 marca 2021 r., 29 września 2021 r., 29 września 2022 r., 23 listopada 2022 r. FCA ogłosił, że:

a) następujące wskaźniki trwale zaprzestały być opracowywane:
• LIBOR CHF (dla wszystkich tenorów) – z końcem 31 grudnia 2021 r.;
• LIBOR EUR (dla wszystkich tenorów) – z końcem 31 grudnia 2021 r.;
• LIBOR GBP (O/N, 1W, 2M oraz 12M) – z końcem 31 grudnia 2021 r.;
• LIBOR JPY (S/N, 1W, 2M oraz 12M) – z końcem 31 grudnia 2021 r.;
• LIBOR USD (1W oraz 2M) – z końcem 31 grudnia 2021 r.;
• LIBOR JPY (1M, 3M, 6M) – z końcem 31 grudnia 2022 r.;
• LIBOR GBP (1M oraz 6M) – z końcem 31 marca 2023 r.;
• LIBOR USD (O/N, 12M) – z końcem 30 czerwca 2023 r.;
• LIBOR GBP (3M) – z końcem 31 marca 2024 r.;

b) następujące wskaźniki przestały być reprezentatywne dla rynku bazowego i rzeczywistości ekonomicznej, które te stawki miały mierzyć:
• LIBOR GBP (1M, 3M oraz 6M) – z końcem 31 grudnia 2021 r.;
• LIBOR JPY (1M, 3M oraz 6M) - z końcem 31 grudnia 2021 r.;
• LIBOR USD (1M, 3M, 6M) – z końcem 30 czerwca 2023 r.; a ich reprezentatywność nie zostanie przywrócona. FCA zgodnie z komunikatem z 3 kwietnia 2023 r. wymaga dalszej publikacji USD LIBOR w formie syntetycznej dla tenorów 1M, 3M i 6M do dnia 30 września 2024 r., po czym nastąpi trwałe zaprzestanie opracowywania tego wskaźnika.

Ponadto, w celu zapewnienia stabilności systemu finansowego w UE – Komisja Europejska na podstawie Rozporządzenia BMR wyznaczyła z mocy prawa ustawowy zamiennik LIBOR CHF. Komisja Europejska wskazała wskaźniki referencyjne z rodziny SARON Compound w ten sposób, że od dnia 1 stycznia 2022 r. odpowiednie zamienniki wraz odpowiednią korektą są stosowane z mocy prawa we wszystkich umowach oraz instrumentach finansowych, które odnosiły się do LIBOR CHF.

• https://www.fca.org.uk/news/news-stories/further-consultation-announcements-wind-down-libor
• https://www.fca.org.uk/news/news-stories/fca-announces-decision-synthetic-us-dollar-libor>
• https://www.fca.org.uk/news/statements/fca-decision-cessation-1-6-month-synthetic-sterling-libor
• https://www.fca.org.uk/news/speeches/the-future-of-libor
• https://www.fca.org.uk/news/press-releases/announcements-end-libor
• https://www.fca.org.uk/news/press-releases/further-arrangements-orderly-wind-down-libor-end-2021
• https://www.fca.org.uk/publication/libor-notices/article-21-3-benchmarks-regulation-first-decision-notice.pdf
• https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R1847&from=PL

Zgodnie z Rozporządzeniem BMR - EONIA była kluczowym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej, którego administratorem był European Money Market Institute („EMMI”). EMMI opracowywał EONIA według samodzielnie określonej metody, pod nadzorem belgijskiej Financial Services and Markets Authority (FSMA).

Szczegóły dotyczące EONIA, w tym:
• opis kluczowych elementów metody opracowywania EONIA,
• oświadczenie o wskaźniku referencyjnym; oraz
• procedury przyjmowania i rozpatrywania skarg, które dotyczą wyznaczania wskaźnika referencyjnego EMMI opublikował na swojej stronie internetowej: https://www.emmi-benchmarks.eu/emmi/

 

W lutym 2018 r. EMMI, działający jako administrator stopy EONIA, ogłosił, że nie zamierza osiągnąć zgodności stopy EONIA z Rozporządzeniem BMR. We wrześniu 2018 r. grupa robocza ds. stóp wolnych od ryzyka dla strefy EURO zaleciła zastąpienie stopy EONIA – stopą procentową dla EURO (€STR) jako stopą wolną od ryzyka dla instrumentów i umów finansowych denominowanych w euro.
https://www.emmi-benchmarks.eu/euribor-eonia-org/eonia-review.html

Następnie w dniu 14 marca 2019 r. grupa robocza opublikowała stanowisko, w którym rekomenduje przejście ze stopy EONIA na €STR. W stanowisku tym określono także metodę wyznaczenia spreadu pomiędzy €STR a stopą EONIA, który następnie został obliczony i wskazany przez Europejski Bank Centralny na poziomie 8,5 punktu bazowego. W konsekwencji EMMI ogłosił zaprzestanie opracowywania stopy EONIA z dniem 3 stycznia 2022 . W odpowiedzi na zachodzące zmiany oraz potencjalne zakłócenia w funkcjonowaniu rynków finansowych w UE, które mogłyby stanowić ryzyko systemowe dla systemu finansowego w UE – Komisja Europejska na podstawie Rozporządzenie BMR wyznaczyła z mocy prawa ustawowy zamiennik EONIA. Komisja Europejska wskazała wskaźnik referencyjny €STR w ten sposób, że od dnia 3 stycznia 2022 r. zamiennik ten wraz z korektą w wysokości 0,085 jest stosowany z mocy prawa we wszystkich umowach oraz instrumentach finansowych, które odnosiły się do EONIA.

Znikające wedle powyższych harmonogramów wskaźniki referencyjne stopy procentowej LIBOR oraz EONIA, zostały zastąpione Wskaźnikami RFR lub terminowymi stawkami referencyjnymi, właściwymi dla waluty umowy. Wiele grup roboczych pracujących pod nadzorem właściwych organów regulujących rynki finansowe pracowało nad wyznaczeniem nowych wskaźników alternatywnych, mogących w przyszłości zastąpić LIBOR oraz EONIA. Celem takiego wskazania było wyznaczenie takich Wskaźników RFR, które po doliczeniu odpowiedniej korekty (spreadu), zapewnią ekonomiczną ekwiwalentność wartości stawki bazowej używanej w danej umowie lub instrumencie finansowym. Mechanizm wyznaczenia korekty może wynikać z postanowień umowy lub innych właściwych dla danej relacji umownej działań lub też odpowiednich przepisów prawa, rekomendacji lub wskazania określonego podmiotu regulujących postępowanie w takich przypadkach. Bank co do zasady wyznaczając wartość korekty bazuje na analogicznej metodologii do tej opublikowanej w Regulaminie Bloomberg „IBOR Fallback Rate Adjustments Rule Book”.

 

Zgodnie z tą metodologią korekta jest wyliczana jako mediana różnic, za okres 5 lat lub krótszy (jeśli zastępowany wskaźnik referencyjny lub wskaźnik alternatywny obliczano krócej). Nie jest wykluczone również ustalenie wartości korekty w oparciu o inne mechanizmy uprzednio uzgodnione z Klientem. Oznacza to, że potencjalny klient Banku w momencie dokonania zastąpienia nie powinien odczuć ekonomicznie różnicy pomiędzy stosowanym do tego czasu wskaźnikiem referencyjnym LIBOR oraz EONIA, a nowym Wskaźnikiem RFR. W przypadku LIBOR dla konkretnych walut, Bank zastosował następujące Wskaźniki RFR:

• LIBOR USD – SOFR
• LIBOR CHF - SARON
• LIBOR GBP - SONIA
• LIBOR JPY - TONAR
• LIBOR EUR - EURIBOR (dla produktów kredytowych) lub €STR (dla depozytów)

https://www.ecb.europa.eu/paym/interest_rate_benchmarks/WG_euro_risk-free_rates/shared/pdf/20190314/Item_4_reorganisation_of_the_WG_on_euro_RFR_and_next_steps.pdf
https://www.ecb.europa.eu/press/pr/date/2019/html/ecb.pr190314_1~af10eb740e.en.html
https://www.ecb.europa.eu/press/pr/date/2019/html/ecb.pr190531~a3788de8f8.en.html
https://www.emmi-benchmarks.eu/globalassets/documents/pdf/eonia/d0194c-2019-eonia_consultation_feedback_press_release.pdf
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R1848&from=EN
https://assets.bbhub.io/professional/sites/10/IBOR-Fallback-Rate-Adjustments-Rule-Book_V4.1_Jun2023.pdf

Uwzględniając specyfikę produktu, rodzaj dokumentacji, przyjęte przez Bank rozwiązania a także otoczenie regulacyjne, rekomendacje oraz wskazania określonych podmiotów – Bank odpowiednio stosuje następujące terminowe stawki referencyjne:

• LIBOR USD - CME Term SOFR
• LIBOR CHF - SARON Compound
• LIBOR GBP - FTSE Term SONIA
• LIBOR JPY - TORF

Bank nie wyklucza stosowania także innych Wskaźników RFR, Terminowych Wskaźników RFR lub innych właściwych dla danej relacji wskaźników referencyjnych.

Wskaźniki RFR są obliczane pod nadzorem krajowych organów regulacyjnych, z reguły na podstawie rzeczywistych transakcji rynku międzybankowego lub z innymi kontrahentami. Są one stawkami overnight, obliczanymi codziennie, a następne za pomocą odpowiedniej metody dostosowywanymi do konkretnych tenorów (okresów takich jak 3M, 6M itp.). W związku z tym nie są identyczne w swojej konstrukcji i stosowaniu jak dotychczasowe wskaźniki referencyjne stopy procentowej. Przede wszystkim są ustalane w momencie rozpoczęcia lub przed rozpoczęciem okresu, do którego się odnoszą, co daje gwarancję co do wysokości należnych kwot naliczonych pod koniec tego okresu.

Poniżej zilustrowane są przykładowe różnice w konstrukcji obu rozwiązań – Wskaźników RFR oraz terminowych wskaźników referencyjnych np. WIBOR, LIBOR , EURIBOR:

• Wskaźnik terminowy wyznacza się poprzez odniesienie, do przyszłych i niepewnych wartości oprocentowania depozytów, podczas gdy Wskaźniki RFR wyznaczane są na podstawie wartości osadzonych w przeszłości;
• Wskaźnik terminowy jest terminową stopą procentową dla wielu okresów (tenorów) taki jak np. 3M, 6M, 12M, podczas gdy Wskaźniki RFR są wyłącznie stopami typu O/N (overnight) bez elementu terminowości;
• Wskaźnik terminowy zawiera w sobie premię za ryzyko kredytowe Banku oraz ryzyko płynności terminowej. Z kolei Wskaźniki RFR, co do zasady zawierają w sobie bardzo niewielką premię dodatkową lub nie zawierają jej wcale dzięki konstrukcji oprocentowania overnight oraz dzięki temu że bywają zabezpieczone.

Z uwagi na konstrukcję Wskaźników RFR (są obliczane codziennie), może zaistnieć konieczność dostosowania ich do umów i instrumentów, w których był stosowany wskaźnik terminowy dla tenoru (okresu) np. 3M lub 6M. Z tego względu dodatkowo opracowuje się Terminowe Wskaźniki RFR, tzw. „compounded rate’s”, które pozwalają za pomocą Wskaźników RFR wyznaczyć oprocentowanie dla dłuższych okresów odsetkowych („Terminowy/e Wskaźnik/Wskaźniki RFR”) Wspomniane Terminowe Wskaźniki RFR takie jak np. „SARON 3 months Compound Rate” obliczane są na podstawie codziennych wartości podstawowego Wskaźnika RFR – w tym przykładzie wskaźnika SARON. Administrator obliczający taki Terminowy Wskaźnik RFR bierze pod uwagę pewien okres publikowania Wskaźnika RFR (np. SARON), który odpowiada okresowi odsetkowemu (dla „SARON 3 months Compound Rate” będą to trzy miesiące), a następnie wyznacza okres obserwacji takiego Wskaźnika RFR. Okres obserwacji nie musi pokrywać się z okresem odsetkowym, dla którego wykorzystywany będzie Terminowy Wskaźnik RFR – dzięki temu ostateczna wartość Terminowego Wskaźnika RFR będzie znana jeszcze przed zakończeniem okresu odsetkowego. Okres obserwacji wskaźnika podstawowego może zaczynać się np. na kilka dni przed rozpoczęciem okresu odsetkowego, dla którego będzie miał zastosowanie. Dzięki temu o taką samą liczbę dni wcześniej, będzie znana wartość Terminowego Wskaźnika RFR „compounded rate” który będzie miał zastosowanie dla tego okresu odsetkowego. Administratorzy używają różnych wzorów i formuł matematycznych dla obliczania Terminowych Wskaźników RFR, jednak celem takiego zabiegu jest zapewnienie kompleksowego zastąpienia stawek terminowych, Wskaźnikami RFR. Dzięki zastosowanej korekcie, efekt ekonomiczny zastosowania takiej operacji, nie powinien różnić się od efektu uzyskanego przy zastosowaniu terminowych wskaźników referencyjnych.

Oprocentowanie umowy finansowej lub płatność wynikająca z nabycia instrumentu finansowego podlega przeglądowi zgodnie z kontraktowym okresem obowiązywania stopy procentowej (np. okres obowiązywania stopy procentowej w przypadku LIBOR 3M trwa 3 miesiące). W dniu ustalenia oprocentowania dla kolejnego okresu odsetkowego Bank wykorzysta do naliczenia oprocentowania aktualne obowiązującą stawkę referencyjną, opublikowaną przez właściwego dla danej stawki referencyjnej administratora, zgodnie z Rozporządzeniem BMR oraz Rozporządzeniem delegowanym 2018/6514.

WIBOR jest kluczowym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej w rozumieniu Rozporządzenia BMR, opracowywanym na dzień przekazania dokumentu informacyjnego przez GPW Benchmark S.A. WIBOR opracowywany jest według metody samodzielnie określonej przez GPW Benchmark S.A. pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego. Szczegóły dotyczące WIBOR, w tym opis metody jego opracowywania oraz procedury dotyczące przyjmowania i rozpatrywania skarg dotyczących procesu jego wyznaczania GPW Benchmark S.A. opublikował na stronie internetowej pod adresem: https://www.gpwbenchmark.pl/.

W dniu 6.12.2019 Komisja Nadzoru Finansowego otrzymała od GPW Benchmark S.A. wniosek o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności jako administrator wskaźników referencyjnych stopy referencyjnej stopy procentowej, w tym kluczowego wskaźnika stopy procentowej. Złożenie wniosku przed końcem 2019 roku oznacza, że zgodnie z art. 51 ust. 1 oraz art. 51 ust. 3 Rozporządzenia BMR wydłuża się okres przejściowy, w trakcie, którego podmioty nadzorowane przez Komisję Nadzoru Finansowego mogą dalej stosować wskaźniki referencyjne WIBID oraz WIBOR. Okres ten trwał do momentu zakończenia postępowania administracyjnego w sprawie udzielania ww. zezwolenia. Administrator informował o procesie postępowania na swojej stronie internetowej pod adresem: https://www.gpwbenchmark.pl/.

W dniu 16 grudnia 2020 r. KNF wydała zezwolenie na prowadzenie przez GPW Benchmark S.A. działalności jako administrator wskaźników referencyjnych stóp procentowych, w tym kluczowych wskaźników referencyjnych. Wydanie przez KNF zezwolenia dla GPW Benchmark S.A. oznacza, że organ nadzoru finansowego uznał proces wyznaczania wskaźnika referencyjnego WIBOR za zgodny z wymaganiami nałożonymi przez Rozporządzenie BMR.

W związku z otrzymaniem zezwolenia, GPW Benchmark S.A. opublikowała oświadczenie dot. WIBID i WIBOR, o którym mowa w art. 27 Rozporządzenia BMR, zawierające kluczowe informacje o wskaźnikach WIBID i WIBOR.

Na podstawie otrzymanego zezwolenia GPWB została uprawniona do opracowywania innych wskaźników stóp procentowych, których proces wyznaczania będzie odbywać się zgodnie z wymogami Rozporządzenia BMR. Otrzymanie zezwolenia na prowadzenie działalności jako administrator WIBID oraz WIBOR nie oznacza, że metoda ich wyznaczania nie będzie ulegać modyfikacji. Stanowisko takie zostało wyrażone w komunikacie KNF, zgodnie z którym: „UKNF oczekuje dalszego doskonalenia metody opracowywania wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, tak aby była łatwo adaptowalna do zmieniających się realiów gospodarczych”. Należy również wskazać, że Rozporządzenie BMR nakłada na administratorów wskaźników referencyjnych obowiązek przeprowadzenia cyklicznego przeglądu metody wyznaczania stawek referencyjnych WIBID oraz WIBOR ostatni taki przegląd miał miejsce w 2024 r. Specyficzne ryzyka dot. WIBOR/WIBID obejmują w szczególności:

• ryzyko rezygnacji z dwustronności stawek, tj. zawieszenie publikowania WIBID,
• ryzyko istotnej zmiany metody opracowywania wskaźnika referencyjnego,
• ryzyko zaprzestania opracowywania wybranego tenoru wskaźnika WIBOR, np. WIBOR 1Y.

Dodatkowe informacje dotyczące prowadzonej reformy wskaźników WIBOR i WIBID znajdziecie Państwo w zakładce Aktualności.

W Polsce od połowy 2022 roku przeprowadzana jest reforma wskaźników referencyjnych, w ramach której pracę rozpoczęła tzw. Narodowa Grupa Robocza ds. reformy wskaźników referencyjnych („NGR”), składająca się z przedstawicieli Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, Narodowego Banku Polskiego, Ministerstwa Finansów, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Funduszu Rozwoju, Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, Banku Gospodarstwa Krajowego, GPW Benchmark S.A. praz przedstawicieli banków, funduszy inwestycyjnych oraz zakładów ubezpieczeń jak również organizacji branżowych zrzeszających podmioty rynku finansowego. Celem NGR było w pierwszej kolejności przygotowanie planu działań służących sprawnemu oraz bezpiecznemu ułożeniu procesu zastąpienia (konwersji) wskaźnika referencyjnego WIBOR oraz WIBID , co przybrało formę tzw. „Mapy Drogowej”.

Mapa Drogowa opublikowana przez NGR jest dokumentem stanowiącym wynik analiz i prac prowadzonych w NGR, który określa harmonogram zastąpienia WIBOR przez WIRON. Przedstawiony tam harmonogram zastąpienia został przygotowany przy założeniu zapewnienia zgodności procesu zastąpienia WIBOR zgodnie z Rozporządzeniem BMR, stworzenia płynnego rynku kasowego i pochodnych instrumentów finansowych stosujących WIRON, przygotowaniu operacyjnego i technicznego wszystkich uczestników rynku finansowego do zastąpienia wskaźnika WIBOR przez WIRON oraz przeprowadzenia wymaganych zmian w przepisach prawa polskiego oraz Unii Europejskiej oraz zbudowaniu pełnej świadomości przeprowadzanej reformy i jej konsekwencji wśród wszystkich uczestników rynku finansowego w tym w szczególności konsumentów. Mapa Drogowa nie stanowi źródła prawa powszechnie obowiązującego a jedynie wskazuje pewne punkty zwrotne dot. zastąpienia WIBOR przez WIRON, których uczestnicy rynku finansowego mogą spodziewać się w przyszłości. Wskazane daty w Mapie Drogowej stanowią wyraz uzgodnień, do których wszyscy członkowie grupy NGR zmierzają w procesie przeprowadzenia konwersji.

Informacje na temat założeń Mapy Drogowej znajdziecie Państwo na stronie Komisji Nadzoru Finansowego www.knf.gov.pl, w zakładce - wskaźniki referencyjne, zakładka - Aktualności, komunikat z dnia 27 września 2022 r. „Mapa Drogowa procesu zastąpienia wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID”, natomiast informacje dotyczące realizacji poszczególnych etapów prac NGR znajdziecie Państwo na stronie Komisji Nadzoru Finansowego www.knf.gov.pl, w zakładce - wskaźniki referencyjne, zakładka - Prace narodowej grupy roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych.

Jednocześnie informujemy, że zgodnie z komunikatem Komitetu Sterującego NGR z dnia 25 października 2023 r. ulega zmianie moment konwersji (zastąpienia wskaźników WIBOR) określony dotychczas w Mapie Drogowej. Komitet Sterujący NGR dokonał przesunięcia dotychczas wskazywanego terminu i jako finalny moment konwersji wskazuje koniec 2027 r. Szczegółowe informacje na temat ww. zmian znajdziecie Państwo na stronie Komisji Nadzoru Finansowego www.knf.gov.pl, w zakładce - wskaźniki referencyjne, zakładka - Aktualności, komunikat z dnia 25 października 2023 r., „Komunikat KS NGR w sprawie zmian w oczekiwanej Mapie Drogowej reformy wskaźników referencyjnych” .

W marcu 2024 r. Komitet Sterujący NGR podjął decyzję o rozpoczęciu procesu przeglądu i analizy wskaźników alternatywnych dla WIBOR typu RFR. Przegląd będzie obejmował zarówno WIRON, jak i inne możliwe indeksy lub wskaźniki. W ramach procesu przeglądu zostały przeprowadzone przez NGR konsultacje publiczne w sprawie przeglądu i oceny alternatywnych indeksów stopy procentowej. Szczegółowe informacje na temat ww. procesu znajdziecie Państwo na stronie Komisji Nadzoru Finansowego.

https://www.knf.gov.pl/dla_rynku/Wskazniki_referencyjne?articleId=88663&p_id=18

Pakiet informacyjny WIBOR.

WIRON jest obecnie wskaźnikiem stopy procentowej w rozumieniu Rozporządzenia BMR. WIRON jest opracowywany i publikowany przez GPW Benchmark S.A. na podstawie zezwolenia udzielonego przez Komisję Nadzoru Finansowego. Szczegółowe informacje na temat wartości wskaźnika, opisu kluczowych elementów metody opracowywania wskaźnika, procedury dotyczącej skarg związanych z wyznaczaniem WIRON oraz zasad jego publikowania dostępne są na stronie internetowej GPW Benchmark S.A.

WIRON jest wskaźnikiem stopy procentowej , która jest bliska stopie wolnej od ryzyka (RFR - risk free rate) i opracowywany jest on na podstawie rzeczywistych transakcji depozytowych na hurtowym rynku pieniężnym zawartych z terminem zaczynającym się w dniu ich zawarcia a kończącym w następnym dniu roboczym (O/N – overnight).

WIRON jest przeznaczony do stosowania jako wskaźnik referencyjny stóp procentowych w rozumieniu Rozporządzenia BMR. Zgodnie z założeniami Mapy Drogowej zastąpi on WIBOR i będzie stosowany w umowach finansowych, np. umowach kredytowych ale także instrumentach finansowych.

18 marca 2024 r. administrator wskaźnika WIRON GPW Benchmark S.A. udostępnił dokument konsultacyjny w sprawie zmiany metody opracowywania wskaźnika referencyjnego WIRON. Administrator zaznaczył jednak, że proponowane zmiany nie stanowią Istotnej Zmiany metody WIRON. 29 kwietnia 2024 r. administrator poinformował o wstrzymaniu wdrożenia zmiany metody opracowywania wskaźnika referencyjnego WIRON do czasu zakończenia przez Narodową Grupę Roboczą ds. reformy wskaźników referencyjnych przeglądu i analizy wskaźników alternatywnych dla WIBOR typu RFR. Szczegółowe informacje znajdziecie Państwo na stronie Administratora:

https://gpwbenchmark.pl/aktualnosci_czytaj?cmn_id=2289&title=Dokument+konsultacyjny+w+sprawie+zmiany+metody+opracowywania+wska%C5%BAnika+referencyjnego+WIRON

Pakiet informacyjny WIRON.
Pakiet informacyjny WIRON Stopa składana.

EURIBOR jest kluczowym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej w rozumieniu Rozporządzenia BMR, opracowywanym na dzień przekazania dokumentu informacyjnego przez European Money Markets Institute (EMMI), na podstawie zezwolenia udzielonego przez Belgijski Urząd ds. Usług i Rynków Finansowych (Financial Services and Markets Authority) w dniu 2.07.2019. EURIBOR opracowywany jest według metody samodzielnie określonej przez EMMI pod nadzorem Belgijskiego Urzędu ds. Usług i Rynków Finansowych. Szczegóły dotyczące EURIBOR, w tym opis kluczowych elementów metody opracowywania EURIBOR, Oświadczenie o Wskaźniku Referencyjnym (dokument opublikowany przez administratora na podstawie art. 27 Rozporządzenia BMR) oraz procedury dotyczące przyjmowania i rozpatrywania skarg dotyczących procesu wyznaczania wskaźnika referencyjnego EURIBOR EMMI opublikował na swojej stronie internetowej pod adresem: www.emmi-benchmarks.eu/euribor-org/.

Pakiet Informacyjny EURIBOR.

Nazwa oraz dane adresowe administratora SOFR: SOFR opracowywany i publikowany jest przez „Federal Reserve Bank of New York” będącym amerykańskim bankiem Systemu Rezerwy Federalnej, a zatem podmiot z państwa trzeciego. SOFR wyznaczany jest w oparciu o jednodniowe depozyty zabezpieczone amerykańskimi papierami wartościowymi na rynku repo. Szczegółowe informacje na temat wskaźnika są publikowane na stronie internetowej Fed CME Term SOFR jest innym wskaźnikiem niż SOFR. W dniu 29 lipca 2021 r. CME Term SOFR został formalnie zatwierdzony przez organizację zrzeszającą uczestników rynku (Alternative Reference Rates Committee - ARRC) jako wskaźnik alternatywny dla LIBOR USD. CME Term SOFR jest terminowym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej dla dolara, obliczanym i publikowanym przez CME Group Benchmark Administration Limited a zatem podmiot z państwa trzeciego. CME Term SOFR jest tzw. wskaźnikiem forward-looking publikowanym dla następujących tenorów 1M, 3M, 6M oraz 12M. Metodologia wyznaczenia CME Term SOFR wykorzystuje kombinację USD SOFR OIS oraz jednomiesięcznych i trzymiesięcznych kontraktów futures SOFR.

Grupa robocza przy Banku Anglii zarekomendowała wskaźnik SONIA jako wskaźnik alternatywny dla LIBOR GBP oraz jako wskaźnik wolny od ryzyka dla wszystkich produktów i kontraktów w funcie szterlingu. SONIA (Sterling Overnight Index Average) jest wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej dla funta szterlinga, obliczanym i publikowanym przez podmiot z państwa trzeciego - Bank Anglii. SONIA jest oparty na rzeczywistych transakcjach i odzwierciedla średnią stóp procentowych, które banki płacą za pożyczanie funtów szterlingów na jedną dobę od innych instytucji finansowych i innych inwestorów instytucjonalnych. Wskaźnik SONIA jest opracowywany od 1997 r., natomiast został on zreformowany i aktualnie od 3 sierpnia 2020 r. jest publikowany jako SONIA Compounded Index. Tym samym uprościło to obliczanie złożonych stóp procentowych, oraz zapewniło standaryzację metody poprzez publikowanie go jako oficjalnego źródła. Szczegóły dotyczące SONIA, w tym opis kluczowych elementów metody opracowywania SONIA oraz procedury dotyczące przyjmowania i rozpatrywania skarg dotyczących procesu wyznaczania wskaźnika referencyjnego Bank Anglii opublikował na swojej stronie internetowej pod adresem:www.bankofengland.co.uk. FTSE Term SONIA (poprzednio Refinitiv Term SONIA) jest innym wskaźnikiem niż SONIA. FTSE Term SONIA (poprzednio Refinitiv Term SONIA) jest terminowym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej dla funta szterlinga, obliczanym i publikowanym przez podmiot z państwa trzeciego - Refinitiv Benchmark Services (UK) Limited. Bazowe dane wejściowe do obliczenia stawki FTSE Term SONIA (poprzednio Refinitiv Term SONIA) pozyskiwane są od różnych dostawców i przetwarzane zgodnie z metodologią kaskadową. Podstawowym źródłem danych są kwotowania pozyskane z elektronicznych platform dla rozliczanych centralne kontraktów GBP SONIA OIS.

Informujemy, że w wyniku przeprowadzonego w czwartym kwartale 2023 r. rebrandingu produktów London Stock Exchange Group, której częścią jest Refinitiv Benchmark Services (UK) Limited, nastąpiła zmiana nazwy wskaźnika Refinitiv Term SONIA na FTSE Term SONIA. Podmiot opracowujący wskaźnik oraz jego dokumentacja, w tym zasady jego wyznaczania, pozostały niezmienione.

W 2018 r. utworzono Cross Industry Committee on Japanese Yen Interest Rate Benchmarks, składający się z inwestorów finansowych i instytucjonalnych oraz przedsiębiorstw niefinansowych. Jego celem jest prowadzenie niezbędnych prac w celu ułatwienia i ukierunkowania reformy wskaźników referencyjnych stóp procentowych jena japońskiego. W 2019 roku Komitet, wraz z Bankiem Japonii, przeprowadził konsultacje społeczne w sprawie wyboru alternatywnych benchmarków dla JPY LIBOR, których wyniki ujawniły preferencje branży dla dwóch alternatyw: Tokyo Interbank Offered Rate ("TIBOR") i Tokyo Overnight Average Rate ("TONAR"). Komitet i Bank Japonii stwierdziły, że podmioty mają swobodę wyboru jednej z dwóch alternatyw dla JPY LIBOR, którą chcą stosować. TONAR jest stopą wolną od ryzyka opartą na niezabezpieczonej stopie overnight call i opracowywany jest przez podmiot z państwa trzeciego - Bank Japonii. W lutym 2020 roku Komitet wyznaczył QUICK Corp jako agenta ds. kalkulacji i publikacji terminowej stopy referencyjnej, a w maju 2020 roku QUICK Corp rozpoczął codzienną publikację prototypowych stawek terminowych o różnych tenorach. TORF jest jednym z alternatywnych wskaźników referencyjnych stóp procentowych, które zastępują LIBOR JPY. TORF obliczany i publikowany jest przez QUICK Benchmarks Inc. (podmiot z państwa trzeciego) w oparciu o transakcje pochodne, których aktywem bazowym jest niezabezpieczona stopa overnight call.

Grupa robocza przy Szwajcarskim Banku Narodowym zarekomendowała wskaźnik SARON jako wskaźnik alternatywny dla LIBOR CHF oraz jako wskaźnik wolny od ryzyka dla wszystkich produktów i kontraktów we franku szwajcarskim. SARON (Swiss Average Rate Overnight) jest wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej dla franka szwajcarskiego, obliczanym i publikowanym przez SIX Financial Information Nordic AB (dalej: “SIX”). SARON jest oparty o zabezpieczony rynek pieniężny oraz obliczany jako jednodniowa stopa referencyjna oparta na danych z rynku transakcji repo rozliczanych we franku szwajcarskim. Wskaźnik SARON Compound powstaje w oparciu o dzienne wskaźniki SARON. Został on zaproponowany przez szwajcarską grupę roboczą ds. wskaźników rynkowych dla CHF (National Working Group on Swiss Franc Reference Rates) i zaakceptowany przez Szwajcarski Bank Narodowy jako wskaźnik alternatywny dla CHF LIBOR. Dodatkowo Komisja Europejska przyjęła rozporządzenie wykonawcze na mocy którego, od 1 stycznia 2022 roku, wskaźnik SARON Compound zastąpi LIBOR CHF we wszystkich rodzajach umów finansowych zawartych na terenie Unii Europejskiej. Wskaźnik SARON Compound spełnia także wymagania narzucone przez rozporządzenie BMR. Transakcje typu repo stały się kluczowym filarem rynków pieniężnych, a Szwajcarski Bank Narodowy wykorzystuje je jako środek realizacji swojej polityki pieniężnej. SARON jest oparty na transakcjach i kwotowaniach zawartych na tym rynku, gdyż stanowi on kluczową część branży finansowej i działalności banków centralnych. Rynek repo charakteryzuje się dużą płynnością, wysokim stopniem uregulowania i dużą rzetelnością. SARON oraz SARON Compound są opracowywane według metody samodzielnie określonej przez SIX pod nadzorem szwajcarskiego organu nadzoru Swiss Financial Market Supervisory Authority. Szczegóły dotyczące SARON oraz SARON Compound, w tym opis kluczowych elementów metody ich opracowywania, Oświadczenie o Wskaźniku Referencyjnym (dokument opublikowany przez administratora na podstawie art. 27 Rozporządzenia BMR) oraz procedury dotyczące przyjmowania i rozpatrywania skarg dotyczących procesu wyznaczania wskaźnika referencyjnego SIX opublikował na swojej stronie internetowej pod adresem: www.six-group.com

Administratorem wskaźnika referencyjnego stopy procentowej SARON oraz SARON Compound jest SIX Financial Information AG z siedzibą w Zurichu, a zatem jest to administrator z państwa trzeciego. Jednakże administrator mający siedzibę w Unii Europejskiej, tj. SIX Financial Information Nordic AB z siedzibą w Sztokholmie, korzystając z trybu przewidzianego w art. 33 BMR, uzyskał w dniu 21 stycznia 2021 r. zatwierdzenie ww. wskaźnika referencyjnego. Zatwierdzenie zostało udzielone przez szwedzki organ nadzoru finansowego Finansinspektionen (FI).Na tej podstawie Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) dokonał wpisu wskaźnika referencyjnego stopy procentowej SARON oraz SARON Compound do rejestru, o którym mowa w art. 36 Rozporządzenia BMR.

€STR (Euro short-term rate) jest wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej dla EURO obliczanym przez Europejski Bank Centralny (ECB). €STR odzwierciedla koszty hurtowych niezabezpieczonych pożyczek jednodniowych w euro, udzielanych przez banki znajdujące się w strefie euro, na podstawie danych pochodzących z Eurosystemu. €STR publikowany jest przez Europejski Bank Centralny. Szczegółowe informacje na temat wskaźnika są publikowane na stronie internetowej ECB.

Można zidentyfikować następujące ogólne ryzyka związane ze stosowaniem wskaźników referencyjnych:
• niektóre wskaźniki referencyjne, w tym ich metodologia, mogą ulec zmianie (w tym istotnej zmianie) przez administratora danego wskaźnika referencyjnego z przyczyn regulacyjnych lub biznesowych;
• administrator danego wskaźnika referencyjnego może podjąć decyzję o tymczasowym lub trwałym zaprzestaniu jego opracowywania;
• odpowiedni organ może cofnąć administratorowi zezwolenie na opracowywania danego wskaźnika;
• wskaźniki referencyjne mogą przestać być reprezentatywne dla danego rynku lub realiów gospodarczych ze względu na zaprzestanie przekazywania stosownych danych wejściowych przez podmioty przekazujące dane niezbędne do opracowywania danego wskaźnika referencyjnego lub wskaźniki referencyjne mogą utracić odpowiednią wiarygodności do pomiaru danego rynku bazowego w wyniku decyzji właściwego organu nadzoru;
• wskaźniki referencyjne mogą przestać być publikowane lub opracowywane w całości (np. LIBOR jako wskaźnik referencyjny przestaje istnieć) lub w odniesieniu do konkretnego tenoru (np. WIBOR jako wskaźnik referencyjny nadal będzie istniał, ale zaprzestanie opracowywania będzie dotyczyć jedynie WIBOR 6M) lub konkretnej waluty (w przypadku LIBOR znika LIBOR GBP), a odpowiednie wskaźniki alternatywne mogę nie zostać wyznaczone;
• może istnieć uzasadniona potrzeba zmiany umów finansowych lub instrumentów finansowych poprzez odwołanie się do stóp wolnych od ryzyka.

Ryzyko zmiany przez administratora metody opracowywania wskaźnika referencyjnego
Podmiot opracowujący dany wskaźnik referencyjny na podstawie posiadanego zezwolenia w ramach prowadzonej działalności jest uprawniony do wprowadzenia zmiany w metodzie opracowywania wskaźnika referencyjnego w trybie określonym w dokumentacji wskaźnika referencyjnego opublikowanej przez administratora na jego stronie internetowej. Zgodnie ze zwyczajowo opublikowaną przez administratora informacją ogólną w zakresie procesu zmiany metody opracowywania wskaźnika referencyjnego dokonanie takiej zmiany przez administratora zwyczajowo poprzedza proces konsultacji publicznych w ramach, których administrator określi zakres proponowanej zmiany oraz jej uzasadnienie. Uzasadnieniem dla dokonania zmiany w metodzie opracowywania wskaźnika referencyjnego dla administratora może być przykładowo konieczność dostosowania metody opracowywania wskaźnika referencyjnego do wymogów Rozporządzenia BMR, wytycznych organu nadzoru lub rekomendacji jednostki nadzorczej. Konsekwencją dokonania przez administratora zmiany w metodzie opracowywania wskaźnika referencyjnego może być zmiana jego wartości. Podwyższenie lub obniżenie wartości wskaźnika referencyjnego w wyniku dokonanej przez administratora zmiany w metodzie jego opracowywania może wpłynąć na wartość wzajemnych świadczeń pomiędzy Państwem a Bankiem w związku z zawartą umową lub na wycenę posiadanego przez Państwa instrumentu finansowego/ produktu finansowego.

Ryzyko zaprzestania przez administratora opracowywania wskaźnika referencyjnego w sposób trwały lub czasowy
Podmiot opracowujący wskaźnik referencyjny w ramach prowadzonej działalności jest uprawniony do zaprzestania w sposób trwały opracowywania wskaźnika referencyjnego w trybie określonym w dokumentacji wskaźnika referencyjnego opublikowanej przez administratora na jego stronie internetowej, z zastrzeżeniem przewidzianych w tym zakresie uprawnień organów nadzoru wynikających z art. 21 oraz 23 Rozporządzenia BMR. Administrator może podjąć decyzję o zaprzestaniu opracowywania wskaźnika referencyjnego w szczególności z przyczyn biznesowych (czynnik pozaekonomiczny) lub z uwagi na uznanie przez administratora, że dane wykorzystywane przez administratora do opracowywania wskaźnika referencyjnego nie są reprezentatywne dla rynku lub realiów gospodarczych, których pomiar jest celem tego wskaźnika referencyjnego. Proces zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego poprzedza proces konsultacji publicznych trwający zazwyczaj kilka miesięcy, w ramach których administrator określi datę, od której zamierza zaprzestać opracowywania wskaźnika referencyjnego. Dodatkowo metoda opracowywania wskaźnika referencyjnego zwyczajowo wskazuje, że istnieją okoliczności, w których w danym dniu administrator może nie być w stanie wyznaczyć wartości wskaźnika referencyjnego na przykład w sytuacji nieotrzymania przez administratora w danym dniu wystarczającej ilości danych niezbędnych do wyznaczenia w danym dniu wartości wskaźnika referencyjnego. Konsekwencją trwałego lub czasowego zaprzestania przez administratora opracowywania wskaźnika referencyjnego może być brak możliwości wykorzystania przez Bank wskaźnika referencyjnego do ustalenia wartości wzajemnych świadczeń wynikających z zawartej pomiędzy bankiem a Państwem umowy. W takiej sytuacji zastosowanie znajdą postanowienia umowy łączącej Państwa z Bankiem.

Ryzyko zaprzestania opracowywania danego wskaźnika w całości lub w części w odniesieniu do danego wskaźnika oraz brak wyznaczenia wskaźnika alternatywnego
Podmiot opracowujący wskaźnik referencyjny w ramach prowadzonej działalności jest uprawniony do zaprzestania w sposób trwały opracowywania wskaźnika referencyjnego w trybie określonym w dokumentacji wskaźnika referencyjnego publikowanej przez administratora na jego stronie internetowej. Możliwe jest również zaprzestanie opracowywania w części tj. w odniesieniu do konkretnego okresu odsetkowego (tenoru) lub konkretnej waluty. W takim przypadku, administrator ogłosi iż z konkretnym dniem zaprzestaje publikowania wskaźnika referencyjnego np. dla tenoru 6M lub dla konkretnej waluty (np. franka szwajcarskiego). Zdarzenie takiego miało miejsce w odniesieniu do wskaźnika LIBOR.

Ryzyko cofnięcia administratorowi zezwolenia na opracowywanie danego wskaźnika referencyjnego
Podmiot opracowujący dany wskaźnik referencyjny prowadzi swoją działalność na podstawie zezwolenia, uzyskiwanego w toku odpowiedniego postępowania administracyjnego prowadzonego przez organ nadzoru, którego przedmiotem jest ocena czy dany podmiot spełnia warunki o których mowa w Rozporządzenia BMR. W przypadkach wskazanych w art. 35 Rozporządzenia BMR, organ nadzoru może cofnąć zezwolenie udzielone administratorowi, co skutkować będzie wykreśleniem z odpowiedniego rejestru administratorów. Taka sytuacja może mieć miejsce np. w sytuacji w której dany administrator przestał spełniać warunki na podstawie których uzyskał to zezwolenie. W takim przypadku dany wskaźnik nie będzie mógł być stosowany w umowach i instrumentach finansowych. W przypadku wskaźników opracowywanych przez podmioty z krajów trzecich (np. z Wielkiej Brytanii), podobny skutek co cofnięcie zezwolenia, będzie mieć cofnięcie rejestracji administratora przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych, o którym mowa w art. 31 Rozporządzenia BMR.

Ryzyko braku reprezentatywności danego wskaźnika referencyjnego w odniesieniu do danego rynku lub realiów gospodarczych, których pomiar jest celem danego wskaźnika
Wewnętrzne procedury administratora określają zasady cyklicznego przeglądu metody ustalania danego wskaźnika referencyjnego. Jeżeli w ramach przeglądu zostanie ustalone że wskaźnik nie odzwierciedla rynku lub realiów gospodarczych których pomiar jest celem wskaźnika, możliwe jest że administrator podejmie decyzję o zmianie metody, lub o zaprzestaniu opracowywania danego wskaźnika referencyjnego. Konsekwencje zmiany metody opracowywania wskaźnika referencyjnego oraz zaprzestania jego opracowywania, zostały wskazane powyżej.

Komunikat o WIRF

GPW Benchmark S.A. podjęła decyzję o niepodejmowaniu działań zmierzających do zaprzestania opracowywania Stawek Referencyjnych WIBOR oraz WIBID o Terminie Fixingowym 1Y

Ważne informacje o zaprzestaniu opracowywania WIBOR oraz WIBID dla Terminu Fixingowego 1Y - aktualizacja z dnia 29.12.2023

Ważne informacje o zmianie terminu zamiany wskaźników referencyjnych - aktualizacja z dnia 26.10.2023

Zapoznaj się z ważnymi informacjami dotyczącymi WIBOR i WIBID oraz prac prowadzonych w celu zastąpienia tych wskaźników przez WIRON - aktualizacja z dnia 24.05.2023

Informacje o wskaźnikach referencyjnych oraz ryzykach związanych z ich stosowaniem. Aktualizacja z dnia 06.06.2023

Wskaźnik referencyjny LIBOR i reforma wskaźników referencyjnych – ważne informacje. Aktualizacja z dnia 19.05.2023